Sự sống là đặc tính cơ bản của mọi sinh vật. Nhưng với sự phát triển vượt bậc của Ý thức so với các sinh vật khác, Ý thức giúp con người càng chủ động hơn trong việc bảo về sự sống của mình gọi là đặc quyền chủ động. Đặc quyền chủ động là cơ sở hình thành nên xã hội loài người, hình thành nên mọi hoạt động, tâm sinh lý của con người.
Con người làm tất cả để bảo vệ sự sống, để được sống tốt hơn, và được thỏa mãn các nhu cầu từ thấp đến cao (tham khảo tháp nhu cầu Maslow). Mở rộng hơn, con người bất chấp các sinh vật khác để thỏa mãn và phục vụ cho sự sống của mình. Đó là nguồn gốc tất yếu của THAM. Mà tối thiểu nhất là tham sống.
THAM không chỉ đặt riêng cho Con Người nhưng THAM gắn với Con Người có khác biệt rất lớn so với THAM gắn với các sinh vật khác thông qua đặc quyền chủ động và sự phát triển cao của thể Zezro (Ý thức).
Con người có hai trạng thái mong muốn để đạt đến:
(1) Mong muốn có thêm những gì đã có (thêm thời gian sống, thêm áo quần, tiền bạc...).
(2) Mong muốn có những gì chưa có (có thể gọi là ước muốn). Hai trạng thái này bản thân nó đều có động cơ tốt và xấu. Nếu thay thế THAM bằng ƯỚC MUỐN thì chỉ thỏa (2). Đa phần con người hiểu THAM ở 1 góc độ thuộc (1) và theo hướng tiêu cực. Nhưng THAM VỌNG lại thuộc (2).
Con người sinh ra bản chất ban đầu thiện hay ác?
Con người sinh ra đã có lòng thiện và ác trong một chữ “THAM”.
Tất cả những hành động xâm phạm, đe dọa, ảnh hưởng đến cuộc sống, sự sống của con người đều bị ngăn chặn bằng mọi giá, với mọi hình thức. Điều này hoàn toàn có thể khởi tâm Ác.
Những yếu tố nào ảnh hưởng đến cuộc sống, sự sống:
Trực tiếp: lương thực, nước uống, không khí…
Gián tiếp: quần áo, nhà ở, tiền bạc…
Do có quá nhiều cái cần được bảo vệ, phòng ngừa... Chưa kể tới việc con người tích lũy thêm để phòng thân, để thỏa mãn các nhu cầu như trong tháp nhu cầu Maslow, dẫn đến con người không biết đâu là giới hạn, dẫn đến lòng tham vô hạn. Từ đó sự nảy sinh cái ác theo lẽ tự nhiên cũng được hình thành theo cấp số nhân.
Con người phát sinh lòng thiện một cách tự nhiên nhất, trong một điều kiện dễ dàng nhất, không có mối đe dọa hoặc ảnh hưởng đến cuộc sống, sự sống của mình. Dễ dàng như việc mình có thực hiện hay không thì cũng giống nhau. Ví dụ: hét lên khi thấy 1 đứa bé cầm cái kéo nhọn, hoặc đứng gần miệng giếng. Bởi vì não bộ lập tức phản ứng trong tích tắc do có sự đồng cảm và hiểu được mối đe dọa là giống nhau cho bản thân và người khác.
Phân tích chữ “THAM” dù động cơ tốt hay xấu thì cũng sinh ra mong muốn, và nếu kết quả đạt được thì sinh ra vui, hạnh phúc; còn nếu kết quả không như mong muốn thì sinh ra buồn hoặc tệ hại hơn là đau khổ.
Do đó, hạnh phúc hay đau khổ, vui hay buồn đều xuất phát từ một chữ “THAM”.
Trong rất nhiều cái mong muốn của con người nhằm thỏa mãn các nhu cầu từ cơ bản đến nâng cao thì không phải cái nào cũng đạt kết quả như kỳ vọng.
Đau khổ phát sinh là điều tất yếu trong cuộc sống, càng hi vọng nhiều thì càng thất vọng nhiều và đau khổ nhiều. Địa ngục không đâu khác, chính là khởi nguồn từ một chữ “THAM”.
Đức Phật đã dạy điều cốt lõi này trong ba chữ THAM, SÂN, SI từ hàng ngàn năm trước.
Tối ưu hóa hạnh phúc là mục tiêu quan trọng nhất của con người ở thế gian này. Do đó tối ưu thời gian sống không phải là mục tiêu quan trọng nhất vì sống lâu chưa chắc đã có nhiều hạnh phúc.
Vậy, con người làm thế nào để tối ưu hạnh phúc?
Từ gốc "THAM", con người có 2 động cơ tốt - xấu để dẫn đến "Thiện" và "Ác"
Thiện tức lấy hạnh phúc chính đáng của người khác làm hạnh phúc của bản thân.
Tức trong xã hội những người Thiện thì hạnh phúc chính đáng của người này sẽ là hạnh phúc của người khác. Như vậy, hạnh phúc sẽ nhân lên rất nhiều lần. Còn khi có người nào đau khổ thì sự quan tâm và chia sẻ lẫn nhau giúp cho sự đau khổ giảm đi nhiều lần.
Ác là bất chấp người khác để bản thân có được hạnh phúc.
Tức trong xã hội những người Ác thì hạnh phúc của một người chỉ duy nhất chính bản thân người đó được hưởng, và có thể hạnh phúc của người này được đánh đổi bởi sự đau khổ của người khác. Tương đồng với đau khổ của một người họ sẽ lãnh trọn vẹn do không có sự chia sẻ. Về tổng thể, trong thế giới những người Ác gần như hạnh phúc đạt được là rất ít, họ dẫm đạp lên nhau để giành lấy hạnh phúc về mình và chỉ có một số ít giành được như vậy phần còn lại đa phần sẽ đón nhận sự đau khổ. Và nó nảy sinh mối nguy hiểm lớn trong xã hội này là lòng hận thù. Lòng hận thù làm cho mọi con người trong xã hội này đều có lúc bị kéo xuống và đón nhận sự đau khổ nhiều khi là tột cùng. Còn hạnh phúc họ đón nhận được chỉ là tức thời, thoáng qua.
Nếu một xã hội tạo điều kiện cho cái Ác phát triển và hoành hành thì nó sẽ dần đồng hóa hết cái Thiện, nó ăn mòn và phát triển dần, dẫn đến trước sau xã hội cũng trở thành xã hội với cái Ác chiếm ưu thế. Người Thiện bị đồng hóa vì những lý do sau:
1)Thay đổi từ gốc do tư tưởng bị áp đặt từ nhỏ.
2)Ảnh hưởng và thay đổi do môi trường sống. Nếu người Thiện muốn không bị ảnh hưởng và bảo vệ bản thân mình trước người Ác thì chỉ có cách hoặc là phải Ác hoặc là chấp nhận buôn xuôi theo số phận và trông chờ vào may mắn hoặc là xa lánh tất cả, xa rời xã hội loài người. Chỉ còn một số ít người sử dụng trí tuệ vượt trội của mình có được để giành quyền chủ động và áp đặt mọi thứ theo cách sống của mình. Nhưng đó chỉ là một bộ phận rất rất nhỏ trong xã hội loài người.
THAM chính là nền tảng cơ bản của con người, THAM sinh ra mọi tâm lý, mọi hành vi của con người.
THAM sinh ra Thiện và Ác.
THAM sinh ra Hạnh phúc và Đau khổ.
THAM hình thành nên xã hội loài người.